Afnám kynbundinnar mismununar

Samkvæmt 3. gr. laga nr. 83/2005 var bætt við almenn hegningarlög nr. 19/1940, nýrri 218. gr. a um bann við umskurði á kynfærum stúlkubarna, svohljóðandi:

• Hver sem með líkamsárás veldur tjóni á líkama eða heilsu stúlkubarns eða konu með því að fjarlægja kynfæri hennar að hluta eða öllu leyti skal sæta fangelsi allt að 6 árum. Nú hefur árás í för með sér stórfellt líkams- eða heilsutjón eða bani hlýst af, eða hún telst sérstaklega vítaverð vegna þeirrar aðferðar sem notuð er, og varðar brot þá fangelsi allt að 16 árum.

Aftur á móti hefur ekkert sambærilegt bann verið lagt við umskurði á kynfærum drengja. Afleiðingin er réttarástand sem brýtur í bága við jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrár sem bannar mismunun á grundvelli m.a. kynferðis, en ákvæðið er svohljóðandi:

• Allir skulu vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis, trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar, efnahags, ætternis og stöðu að öðru leyti.
• Konur og karlar skulu njóta jafns réttar í hvívetna.

Nú hefur verið lagt fram á Alþingi, frumvarp þar sem lagt er til að orðhlutinn "stúlku-" verði felldur brott úr orðinu "stúlkubarns" ásamt orðinu "hennar" í 1. málslið 218. gr. a almennra hegningarlaga, en málsliðurinn yrði þá svohljóðandi:

• Hver sem með líkamsárás veldur tjóni á líkama eða heilsu barns eða konu með því að fjarlægja kynfæri að hluta eða öllu leyti skal sæta fangelsi allt að 6 árum.

Athugasemdir:

1. Frumvarpið er nauðsynlegt til að afnema þá kynbundnu mismunun sem ákvæði 218. gr. a almennra hegningarlaga felur í sér og brýtur í bága við 65. gr. stjórnarskrár. Eins og ákvæði 1. gr. frumvarpsins er orðað er það til þess fallið að ná þessu markmiði að því leyti sem það myndi gera umskurð á kynfærum barna refsiverðan, óháð kynferði þeirra.

2. Eins og ákvæði 1. gr. frumvarpsins er orðað er það aftur á móti ekki til þess fallið að afnema þá kynbundnu mismunun sem 218. gr. a almennra hegningarlaga felur í sér gagnvart fullorðnum einstaklingum. Samkvæmt orðalagi ákvæðisins er gert ráð fyrir að umskurður á kynfærum fullorðinna kvenna verði áfram refsiverður en eftir sem áður verði engin refsing lögð við umskurði á kynfærum fullorðinna karlmanna þ.e. þeirra sem náð hafa 18 ára aldri samkvæmt 1. mgr. 1. gr. lögræðislaga nr. 71/1997.

3. Samkvæmt framangreindu er nauðsynlegt að breyta 1. gr. frumvarpins á þá leið að í stað orðalagsins "barns eða konu" komi: "einstaklings". Með því myndu allrir njóta verndar ákvæðisins, óháð kynferði eða aldri, í fullu samræmi við 65. gr. stjórnarskrár.

4. Ákvæðið brýtur ekki gegn trúfrelsi eins og það endurspeglast í ákvæðum 63.-65. gr. stjórnarskrár því það hindrar ekki að einstaklingur geti sjálfviljugur undirgengist umskurð t.d. vegna trúarlegrar sannfæringar sinnar, enda væri þá ekki um líkamsárás að ræða eins og áskilið er í verknaðarlýsingu ákvæðisins. Reyndar er vandséð hvenær nokkur maður gæti yfir höfuð talist hafa veitt nægilega upplýst samþykki sitt fyrir slíkri villimennsku, en á hinn bóginn leggja íslensk lög sem betur fer hvorki bann við fáfræði né þröngsýni.

5. Þannig er ljóst að allir lögráða einstaklingar geta veitt löglegt samþykki fyrir slíkri aðgerð. Hvenær börn hafi náð þeim vitsmunaþroska að geta veitt löglegt samþykki sitt fyrir slíkri aðgerð, yrði eftir sem áður að meta samkvæmt ákvæðum 3. mgr. 1. gr. barnalaga nr. 76/2003 og 12. gr. barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna sbr. lög nr. 19/2013 sem kveða á um skyldu til að taka tillit til skoðana barns sem myndað getur eigin skoðanir.

6. Með framangreindum lagfæringum gæti frumvarp þetta ef það verður að lögum, orðið mikilvægt skref í átt að fullu afnámi kynbundinnar mismununar, sem í þessu tilviki hallar ekki á kvenkynið heldur þvert á móti karlkynið. Fleiri dæmi um slíkt er því miður enn að finna í íslenskri löggjöf á því herrans ári 2018, en eitt það versta kemur fram í 5. gr. laga um Innheimtustofnun sveitarfélaga nr. 54/1971, þar sem segir m.a. í 1. mgr:

• Innheimtustofnun sveitarfélaga annast meðlagainnheimtu hjá barnsfeðrum, hvar sem er á landinu.

Í þeim málsgreinum sem á eftir koma er svo eingöngu getið um feður (karla) en ekki mæður (konur) í tengslum við meðlagsskyldu. Er þar augljóslega um að ræða mismunun á grundvelli kynferðis sem brýtur í bága við 65. gr. stjórnarskrár. Það sem gerir þetta enn alvarlegra er að samkvæmt upplýsingum frá Innheimtustofnun sveitarfélaga eru engu að síður dæmi um að meðlag sé innheimt af mæðrum. Er það án lagaheimildar og brýtur því gegn lögmætisreglunni sem er ein af grundvallarreglum íslenskrar stjórnskipunar.

Að framangreindu virtu er ástæða til að skora á flutningsmann ofangreinds frumvarps sem og aðra þingmenn sem telja sér umhugað um jafnrætti kynjanna, að láta ekki þar við sitja, heldur ganga alla leið í því að afnema kyndbundna mismunun úr íslensku lagasafni.

„Bjóst ekki við viðbrögðum frá rabbínum“

Fróðleikskorn um kjörgengisskilyrði #2

5/1998: Lög um kosningar til sveitarstjórna

3. gr. Kjörgengur í sveitarstjórn er hver sá sem á kosningarrétt í sveitarfélaginu skv. 2. gr., hefur ekki verið sviptur lögræði og hefur óflekkað mannorð. ...

2. gr. Kosningarrétt við kosningar til sveitarstjórnar á hver íslenskur ríkisborgari sem náð hefur 18 ára aldri þegar kosning fer fram og á lögheimili í sveitarfélaginu.

21/1990: Lög um lögheimili

1. gr. Lögheimili manns er sá staður þar sem hann hefur fasta búsetu.

Vilhjálmur Bjarnason - Já.is

Hlíðarbyggð 18, 210 Garðabæ

Vilhjálmur gefur kost á sér

Eldsvoðar í háhýsum...

...geta reynst skeinuhættir.

Eins gott að þessi eldur brann ekki stjórnlaus í næstum eina klukkustund, því þá hefði turninn að öllum líkindum fallið lóðrétt niður til grunna á örfáum sekúndum.

(Samkvæmt nýjustu "rannsóknum" á áhrifum eldsvoða á skýjakljúfa í New York.)

Vegabréf einhvers af hinum seku hlýtur svo að finnast (óbrunnið að sjálfsögðu) á gangstétt í nágrenninu, áður en langt um líður.

(Samkvæmt nýjustu "rannsóknum" á afdrifum vegabréfa í slíkum eldsvoðum.)

Donald Trump er vonandi jafn vel (tví)tryggður og Larry Silverstein.

Eldur í Trump Tower

Lýsing: minningargrein um uppvakning

Árið 1986 var stofnað fjármögnunarfyrirtæki undir nafninu Lýsing (kt. 4910861229). Samkvæmt fyrirtækjaskrá var það fyrirtæki afskráð árið 2007 og hefur aldrei heitið "Lykill", andstætt þeim misskilningi sem kemur fram í frétt mbl.is. Nema snillingarnir hafi fundið leið til að framkvæma afturvirka nafnabreytingu. Miðað við margar aðrar snilldarfléttur er reyndar alls ekki víst að sá möguleiki sé með öllu útilokaður.

Árið 2001 var stofnað nýtt fyrirtæki undir nafninu Lýsing (kt. 6211012420). Það fyrirtæki veitti tugþúsundir bílalána o.þ.h. með ólöglegum skilmálum um gengistryggingu áður óþekktum kjörum, sem sprungu í andlitið á fólki reyndust mörgum þungbær í hruninu og kjölfar þess. Afleiðingarnar má sjá í annálum dómstóla þar sem fjármálagerningar og framferði fyrirtækisins hafa komið til kasta þeirra svo oft að fyrirtækið hlýtur eiginlega að vera Íslandsmethafi í málaferlum.

Árið 2007 var svo stofnað nýtt fyrirtæki í flóknum gjörningi einhverskonar öfugs samruna og skiptingar, sem voru einmitt í tísku á þeim tíma. Þannig þótti mörgum eitursnjallt að láta óhentuga hluta starfsemi sinnar (til dæmis skuldirnar) flakka yfir á nýja kennitölu en halda svo áfram að starfa á þeirri fyrri eins og ekkert hefði í skorist. Þrátt fyrir alla snilldina fór Lýsing samt tæknilega á hausinn í hruninu, en var jafn harðan endurfjármögnuð með enn snjallari æfingum þar sem fé var fært úr þrotabúi stærsta eiganda þess Klakka (sem áður hét Exista) en tapið fært í ruslakistuna dótturfélagið sem hét því viðeigandi nafni Pera í samræmi við óhjákvæmileg örlög sín.

Í kjölfar hrunsins stundaði uppvakningurinn fyrirtækið það að stela vörslusvipta bifreiðum af viðskiptavinum sínum og jafnvel stundum fólki sem aldrei hafði skipt við fyrirtækið, af óbilgirni dugnaði sem margir þeirra munu seint gleyma. Enn þann dag í dag er þjarmað að innheimt hjá einstaklingum sem gerðust viðskiptavinir löngu fyrir hrun, grunlausir um að síðar yrðu þeir að fórnarlömbum fjárkúgunar í vanskilum við Lýsingu. Á meðan mest gekk á í þessu var starfsemin lítið auglýst enda var ekkert sérstaklega góð stemning fyrir slíku í samfélaginu, hvorki bílalánum né Lýsingu.

Um svipað leyti og uppvakningurinn Lýsing lagði hvað mesta áherslu á að ræna og rupla heimili og fyrirtæki hámarka endurheimtur útlána sinna, hóf MP banki (nú Kvika) að bjóða einstaklingum bílalán undir vörumerkinu "Lykill". Þegar sá banki ákvað svo að hætta almennri bankaþjónustu og breytast í fjárfestingarbanka, var vörumerkið "Lykill" selt Lýsingu vorið 2014 ásamt meðfylgjandi lánasafni.

Eftir að Lýsing eignaðist vörumerkið "Lykill" og lánasafn þess hefur fyrirtækið smám saman verið að smeygja af sér blóðdrifnum klæðum fortíðarinnar endurskapa ímynd sína og færa sig yfir í hið nýkeypta dularklæði vörumerki. Fyrst var skipt um heimilisfang, reyndar aðeins um eitt númer, með því að flytja úr Ármúla 3 í Ármúla 1. Húsnæðið hafði þá á undraskömmum tíma fengið rándýra yfirhalningu og er nú sannkölluð glæsihöll.

Fljótlega var vörumerki Lykils stillt upp við hlið merkis Lýsingar yfir innganginum. Smám saman fór að bera á auglýsingum aftur, nú undir vörumerkinu Lykill, en þess var þó vandlega gætt að heiti Lýsingar kæmi hvergi fram í þeim. Í september síðastliðnum var svo fyrirtækjaskrá tilkynnt formlega um breytingu á nafni félagsins í "Lykill".

Núna er firmamerki Lýsingar með öllu horfið af höfuðstöðvum Lykils (kt. 6211012420) í Ármúlanum. Þannig eru hamskiptin fullkomnuð og nú stendur til að selja félagið, væntanlega einhverjum sem er grunlaus um vafasama fortíð og ónýtt orðspor þess lítur á það sem frábært fjárfestingartækifæri.

Lýsing er dauð - lengi lifi Lýsing Lykill !

Lykill ehf. í söluferli

Fróðleikskorn um kjörgengisskilyrði

33/1944: Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands

34. gr. Kjörgengur við kosningar til Alþingis er hver sá ríkisborgari sem kosningarrétt á til þeirra og hefur óflekkað mannorð.

33. gr. ...
Nánari reglur um alþingiskosningar skulu settar í kosningalögum.

24/2000: Lög um kosningar til Alþingis

4. gr. Kjörgengur við kosningar til Alþingis er hver sá sem kosningarrétt á skv. 1. gr. og hefur óflekkað mannorð. ...

1. gr. Kosningarrétt við kosningar til Alþingis á hver íslenskur ríkisborgari sem náð hefur 18 ára aldri þegar kosning fer fram og lögheimili á hér á landi.

6. gr. Kjósendur neyta kosningarréttar síns í kjördæmum eftir þeim reglum og með þeim skilyrðum er lög þessi setja.

Unnur Brá Konráðsdóttir | Æviágrip þingmanna frá 1845

Alþingismaður Suðurkjördæmis 2009–2017 (Sjálfstæðisflokkur).

5/1998: Lög um kosningar til sveitarstjórna

3. gr. Kjörgengur í sveitarstjórn er hver sá sem á kosningarrétt í sveitarfélaginu skv. 2. gr., hefur ekki verið sviptur lögræði og hefur óflekkað mannorð. ...

2. gr. Kosningarrétt við kosningar til sveitarstjórnar á hver íslenskur ríkisborgari sem náð hefur 18 ára aldri þegar kosning fer fram og á lögheimili í sveitarfélaginu.

21/1990: Lög um lögheimili

1. gr. Lögheimili manns er sá staður þar sem hann hefur fasta búsetu.

Unnur Brá Konráðsdóttir - Já.is

Gilsbakka 4, 860 Hvolsvelli

Unnur Brá liggur undir feldi