Þingnefndir taka ekki fyrir einstaklingsbundin mál

... hefur margoft verið sagt á fundum slíkra nefnda þegar fulltrúar tiltekinna hagsmuna hafa komið á fundi hinna ýmsu þingnefnda.

Ef með þessu tiltekna máli verður brotið eitthvað blað í þessum efnum væri það því nýmæli. Jafnframt yrði að telja það fordæmisgefandi fyrir aðra almenna borgara sem vilja leita áheyrnar þingnefnda um sín einstaklingsbundnu mál.

Munum eftir jafnræðisreglunni.

Krefst þess að velferðarnefnd grípi inn í málið

Vaxtalækkanir hafa ekki skilað sér að fullu!

Ing­ólfur Bend­er, aðal­hag­fræðingur Sam­taka iðnaðar­ins, fullyrðir í ViðskiptaMogganum í dag að "Vaxta­lækk­an­ir Seðlabank­ans virðast hafa skilað sér til heim­ila að mestu...".

Þetta er kolröng staðhæfing því vaxtalækkanir seðlabankans hafa ekki skilað sér til heimila að mestu heldur aðeins að litlu leyti. Fjallað var um þetta hér í pistli 8. apríl síðastliðinn, sem er hér endurbirtur með uppfærslum á þeim tölulegu forsendum sem kunna að hafa breyst síðan þá. Efni hans stendur að öðru leyti enn fyrir sínu.

--- Uppfært 2. september 2020

Vaxtalækkanir skila sér seint og illa

Þegar Seðlabanki Íslands hóf vaxtalækkunarferli sitt í maí 2019 voru stýrivextir 4,5%. Síðan þá hafa þeir í skrefum verið lækkaðir niður í 1%, eða um 78%.

Þegar vaxtalækkunarferlið hófst voru lægstu óverðtryggðir vextir íbúðalána hjá bönkunum 6,00% en hafa síðan þá lækkað niður í 3,5%, eða um einungis 42%.

Ef óverðtryggðir bankavextir hefðu hins vegar þróast á sama hátt og stýrivextir og lækkað um 78% ættu þeir núna að vera komnir niður í 1,33%.

Verðbólga er nú 3,2% þannig að ef verðtryggðir vextir endurspegluðu sama raunvaxtastig og þeir óverðtryggðu ættu vextir verðtryggðra íbúðalána að vera komnir niður í um 0,3%, en eru nú lægstir 2,0% hjá bönkunum.

Samkvæmt þessum forsendum eiga heimilin ennþá inni hjá bönkunum enn frekari vaxtalækkanir upp á 1,7-2,17 prósentustig. Neytendur hljóta að gera þá kröfu til stjórnvalda að þau sjái til þess að sú lækkun nái strax fram að ganga. Enda er ólíðandi að bankarnir stingi mismuninum í eigin vasa, ekki síst í núverandi árferði.

Bankar dýpka kreppuna

Sjálfstæði stjórnarmanna lífeyrissjóða

...er sagt þurfa að tryggja betur. Seðlabankinn hyggst kalla eftir lagabreytingum þess efnis. Góðu fréttirnar eru að slíkt mál hefur þegar verið lagt fram á Alþingi og er ekkert að vanbúnaði að samþykkja það.

Tillaga til þingsályktunar um aukið lýðræði og gagnsæi í lífeyrissjóðum

    Alþingi ályktar að fela fjármála- og efnahagsráðherra að leggja fram lagafrumvarp fyrir árslok 2020 sem hafi það að markmiði að auka lýðræði og gagnsæi í lífeyrissjóðum. Frumvarpið feli m.a. í sér ákvæði sem tryggi að:
     a.      sjóðfélagar fari með æðsta vald í málefnum lífeyrissjóða með því m.a. að stjórn lífeyrissjóða boði til félagsfunda í samræmi við samþykktir sjóðanna og atkvæðisréttur sjóðfélaga á félagsfundi fari eftir áunnum og framreiknuðum iðgjöldum sjóðfélaga eftir nánari ákvæðum í samþykktum sjóðanna,
     b.      stjórnir lífeyrissjóða séu kosnar ár hvert á ársfundi sjóðs,
     c.      stjórnarmenn og framkvæmdastjórar í lífeyrissjóðum megi ekki eiga eignarhlut eða stunda viðskipti fyrir eigin reikning í fyrirtækjum sem lífeyrissjóðurinn á hlut í eða í þeim fyrirtækjum sem sjá um fjárfestingar fyrir hönd lífeyrissjóðs,
     d.      Fjármálaeftirlitið haldi skrá um fjárhagslega hagsmuni og trúnaðarstörf stjórnarmanna og framkvæmdastjóra lífeyrissjóða,
     e.      Fjármálaeftirlitið hafi eftirlit með því hvort hagsmunir stjórnarmanna og framkvæmdastjóra lífeyrissjóða samrýmist þeim reglum sem gilda um störf þeirra.

Segir FME þurfa öflugri heimildir til inngripa

Vaxtalækkanir skila sér seint og illa

Þegar Seðlabanki Íslands hóf vaxtalækkunarferli sitt í maí 2019 voru stýrivextir 4,50%. Síðan þá hafa þeir í skrefum verið lækkaðir niður í 1,75%, eða um 61%.

Þegar vaxtalækkunarferlið hófst voru lægstu óverðtryggðir vextir íbúðalána hjá bönkunum 6,00% en hafa síðan þá lækkað niður í 4,90% miðað við þá mælingu sem gildir fyrir apríl mánuð, eða um einungis 18%.

Frá síðustu mælingu hefur Landsbankinn lækkað vexti tvisvar og tilkynnti í gær um þriðju lækkunina, niður í 4,00% frá og með 14. apríl næstkomandi, en sú lækkun mun ekki skila sér inn í mælingu seðlabankans fyrr en í maí í fyrsta lagi.

Ef óverðtryggðir bankavextir hefðu hins vegar þróast á sama hátt og stýrivextir og lækkað um 61% ættu þeir núna að vera komnir niður í 2,33%.

Verðbólga er nú 2,1% þannig að ef verðtryggðir vextir endurspegluðu sama raunvaxtastig og þeir óverðtryggðu ættu vextir verðtryggðra íbúðalána að vera komnir niður í um 0,23%, en eru nú lægstir 2,40% hjá bönkunum.

Samkvæmt þessum forsendum eiga heimilin ennþá inni hjá bönkunum enn frekari vaxtalækkanir upp á a.m.k. 1,77-2,17 prósentustig. Neytendur hljóta að gera þá kröfu til stjórnvalda að þau sjái til þess að sú lækkun nái strax fram að ganga. Enda er ólíðandi að bankarnir stingi mismuninum í eigin vasa, ekki síst í núverandi árferði.

Landsbankinn lækkar útlánsvexti

Bjarni fer með kolrangt mál - er hann með óráði?

Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra svaraði óundirbúinni fyrirspurn á Alþingi í morgun:

"Ég vek athygli á því að eftir yfirlýsingu Seðlabankans frá því í morgun hafa vextir á verðtryggðum lánum fallið niður í 0%, ekki bara til skamms tíma heldur allt fram til ársins 2026. Markaðurinn gerir ráð fyrir því að vextir verði lágir, ekki bara á þessu ári heldur mörg næstu ár eftir yfirlýsingar Seðlabankans frá því í morgun. Þetta skiptir miklu þegar spurt er hvernig aðgerðir stjórnvalda geti haft áhrif á hag heimilanna."

Þetta virðast vera frábærar fréttir, að verðtryggð lán séu orðin vaxtalaus! Ef betur er að gáð kemur hins vegar í ljós að þetta er of gott til að vera satt. Samkvæmt vaxtatöflum bankanna eru lægstu vextir á verðtryggðum íbúðalánum þeirra nú:

• Landsbankinn: 2,4%
• Íslandsbanki: 3,1%
• Arion banki: 2,79%

Var Bjarni þá að ljúga eins og svo oft áður eða hvað var hann eiginlega að meina? Þegar allt er skoðað ofan í kjölinn kemur reyndar á daginn að ávöxtunarkrafa verðtryggðra ríkisskuldabréfa féll í morgun nánast niður í 0% í Kauphöllinni í viðskiptum á milli fjárfesta. Það er sjálfsagt hið besta mál en engu að síður efninu óviðkomandi.

Hafi þetta verið það sem vísað var til kemur tvennt til greina:

Annað hvort er vanþekking Bjarna á fjármálum slík að hann heldur að vextirnir sem heimilin þurfa að greiða af verðtryggðum lánum sínum séu þeir sömu og fjárfestar sætta sig við að fá í kauphallarviðskiptum með ríkisbréf.

Eða hitt sem gæti líka útskýrt þetta, að þarna hafi Bjarni hreinlega vísvitandi verið að tala gegn betri vitund, til að kveikja þá hugmynd hjá þeim sem ekki vita betur, að með þessu sé heimilunum borgið og þess vegna óþarfi að setja þak á verðtryggingu eins og nánast allir hafa krafist að undanförnu nema hann sjálfur.

Ég læt lesendum eftir að meta hvort sé sennilegra og hvort sé verra.

Önnur ummæli Bjarna í sama svari skutu einnig skökku við:

"Ég vek líka athygli á því vegna umræðunnar um verðtryggð lán að hafi menn raunverulegar áhyggjur af því að verðbólga sé á leiðinni ættu menn ekki að gleyma því að ræða um stöðu þeirra sem hafa tekið óverðtryggð lán í stórauknum mæli á undanförnum árum vegna þess að þeirra greiðslubyrði um hver mánaðamót mun hækka miklu meira en hinna sem hafa verðtryggð lán og njóta í raun og veru skjóls af henni."

Skjóls af verðtryggingunni???!!! Að halda því fram að heimilin njóti einhvers skjóls af verðtryggingu lána er svo mikið öfugmæli að í það er ekki orðum eyðandi.

Svo mætti halda að Bjarni hafi ekki alveg fylgst með, því vextir óverðtryggðra lána hafa alls ekkert farið hækkandi heldur lækkandi þar sem þeir hafa elt stýrivexti seðlabankans niður á við og eru nú orðnir lægri en þeir verðtryggðu ef tekið er tillit til verðbólgu. Enn fremur virðist hann ekki átta sig á því að hvað sem líður vöxtum óverðtryggðra lána þá hækkar höfuðstóll þeirra ekki í verðbólgu eins og gerist með þau verðtryggðu, sem er einmitt það skaðlega við þau síðarnefndu en ekki vextirnir.

Annað hvort veit maðurinn ekkert í sinn haus þegar kemur að fjármálum, eða þá að hann er af algjörri ósvífni að snúa út úr og fara með rangt mál.

Rétt eins og til að toppa þessa vitleysu sagði hann líka:

"Seðlabankinn hefur skyldur að lögum til að halda aftur af verðbólgunni og hann ver trúverðugleika sinn til að sinna því verkefni með þeim tækjum og tólum sem hann hefur. Ég tel ekki tímabært að grípa til sérstakrar lagasetningar vegna verðbólgu og verðtryggingar. Ég tel reyndar að ef við færum út í slíkar aðgerðir mætti efast um traust okkar á því að þessir hlutir verði í lagi."

Af ofangreindum ummælum Bjarna sjálfs að dæma, er miklu frekar ástæða til að efast um traust á því sem hann er sjálfur að gera, heldur en á aðgerðum seðlabankans. Eða hvað á seðlabankinn annars að gera í því vantrausti sem hlýtur að skapast af fjármálaráðherra sem annað hvort er úti að aka eða vísvitandi að bulla og ala þannig á tortryggni, sem við þurfum síst af öllu á að halda á þessum viðsjárverðu tímum?

Bjarni ætti kannski í sínu starfi og framsetningu að draga lærdóm af framkomu talsmanna almannavarna sem hafa með reglulegri, skýrri og réttri upplýsingagjöf að undanförnu, áunnið sér gríðarlegt traust meðal landsmanna. Það má rétt ímynda sér hvílíkt vantraust gæti skapast ef þau yrðu uppvís að því að slengja fram í gríð og erg fullyrðingum um smitfaraldurinn sem enginn flugufótur væri fyrir? Þá myndu engar smitvarnir halda því hér myndi ríkja skálmöld með allsherjar ógn og skelfingu!

Þarf kannski að setja fjármálaráðherra með óráði í sóttkví í þágu almannavarna?

Bjarni óttast ekki verðbólguskot