Lítið skjól í Evrulandi

Grikkland er í fjárhagslegum vanda, var í vikunni lækkað í einkunn hjá Fitch í fyrsta skipti í 10 ár og sett á athugunarlista með neikvæðar horfur hjá S&P, en hlutabréfamarkaðir féllu meira en 6%. Undir venjulegum kringumstæðum væru þetta hræðilegar fréttir fyrir bankakerfi landsins þar sem lánshæfiseinkunn í A-flokki er skilyrði fyrir því að fá fyrirgreiðslu hjá evrópska Seðlabankanum, en vegna kringumstæðna á fjármálamörkuðum hefur hinsvegar verið slakað tímabundið á þessum skilyrðum. Það má því segja að vesalings Grikkirnir séu komnir á undanþágulista í Frankfurt. Í dag fjallar svo Bloomberg um greiningarskýrslu Standard Bank í London þar sem kemur fram að vegna þeirra takmarkana sem Evrusamstarfið setur á möguleika stjórnvalda til að bregðast við ástandinu, geti farið svo að bæði Írland og Grikkland neyðist til að ganga úr myntbandalaginu á næsta ári.

Hagfræðingurinn Willem Buiter sagði í viðtali við Bloomberg í gær að Grikkland gæti hæglega orðið það fyrsta af stærri löndum Evrópusambandsins til að lenda í greiðsluþroti frá lokum seinni heimsstyrjaldar. Ef ekki verði gripið til varanlegs niðurskurðar og umtalsverðra skattahækkana sé gjaldþrot nánast óhjákvæmilegt. George Papaconstantinou fjármálaráðherra Grikklands ítrekaði að það væri engin hætta á að Grikkland myndi ekki standa við skuldbindingar sínar, og ekki yrði farið fram á aðstoð frá Evrópusambandinu. Joaquin Almunia, yfirmaður efnahags- og peningamála hjá ESB sagði að þar á bæ væru menn engu að síður tilbúnir til að leggja fram aðstoð af einhverju tagi ef þörf krefur. Buiter sagði aftur á móti að einhverskonar björgunarpakki frá Frankfurt gæti reynst Grikklandi dýrkeyptur, líklegra væri að þeir myndu leita á náðir Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (IMF) um að setja saman efnahagsáætlun í samstarfi við Brüssel og lykilþjóðir Evrópusambandsins. Í dag var hinsvegar haft eftir George Papandreou forsætisráðherra Grikklands að slíkt stæði ekki til.

Þessi ummæli grískra ráðamanna verður að taka með sama fyrirvara eins og þegar reynt var að "tala upp" ástandið hér á Íslandi fyrir hrun, að sjálfsögðu vilja þeir ekki gera illt verra með því að viðurkenna að þeir séu með allt niður um sig. En hvers vegna ætti að taka mark á þessum Buiter? Jú, það var hann sem samdi umtalaða skýrslu í ársbyrjun 2008 þar sem varað var við veikri stöðu íslensku bankanna, en skýrslan var kynnt fyrir stjórnvöldum og svo stungið undir stól hjá Fjármálaeftirlitinu þar sem efni hennar þótti of viðkvæmt. Í skýrslunni voru lagðar línurnar fyrir yfirvofandi bankahrun og margt af því sem þar var spáð átti eftir að koma á daginn. Ekki síst er athyglisvert hversu margt er hliðstætt með atburðarásinni hér og þeirri mynd sem hann dregur upp fyrir Grikkland. Undirritaður er því miður ekki nógu vel að sér um málefni Grikklands sérstaklega til að geta lagt óháð mat á stöðunna þar, en það verður forvitnilegt að sjá hvernig fram vindur.

Þeir eru margir sem hafa haldið því fram að vegna þess að krónan sé ónýt verði Ísland að ganga í ESB til að fá Evruna, og aðeins þannig sé okkur borgið. Fari svo að alvarlegt fjármálahrun eigi sér stað í Grikklandi verða þessir sömu heldur betur að endurskoða málflutning sinn, því Grikkland hefur notað Evru sem gjaldmiðil frá árinu 2001 og nú þegar á reynir virðist það ætla að verða þeim dýrkeypt rétt eins og Eystrasaltslöndunum. Staðreynd málsins er nefninlega sú að það er ekki nafnið sem er prentað á seðlana sem ákvarðar kaupmátt notendanna, heldur styrkur hagkerfisins og undirliggjandi verðmætasköpunar. Þeir sem halda að það að skipta um gjaldmiðil sé einhver töfralausn á efnahagsvanda ættu að hugsa sig tvisvar um, það er leiðinleg hugsanavilla að halda að peningar sem slíkir séu einhvers virði, verðmætin liggja í því sem hægt er að kaupa fyrir þá en ekki sjálfum pappírnum og blekinu. Og þegar á að skattleggja mann til dauða hvort sem er þá skiptir heldur engu máli hvort það er gert í Krónum eða Evrum, maður verður alveg jafn blankur fyrir því.

Írar og Grikkir gætu misst evruna

Athugasemdir

[Andri Geir Arinbjarnarson, 12.12.2009 kl. 11:09]

Vandamálin í Grikklandi og Írlandi er af mjög ólíkum uppruna.  Í Grikklandi ríkir viðvarandi spilling og óráðsía.  Írar fóru allt of geyst í lántökum og vexti hagkerfisins.  Það má hins vegar segja að Ísland sé blanda frá þessum báðum löndum. 

ESB er ekki klúbbur fyrir skussa.  Það var löngum valið inn í klúbbinn eftir getu og kunnáttu en síðan var slakað á inngönguskilmálum og öllum hleypt inn.  ESB er að uppbyggingu germanskur klúbbur þar sem efnahagsstjórn Þjóðverja ræður.  Þeir sem ekki geta fylgt þeim kröfum eru í vanda. 

Ef við treystum okkur ekki til að sýna betri efnahagsstjórnun en Grikkir höfum við auðvita ekkert að gera inn í ESB.  Þeir sem vilja fá borgað í alvörugjaldmiðli og vinna innan ESB geta þá bara farið úr landi og margir munu gera það.

[Guðmundur Ásgeirsson, 14.12.2009 kl. 03:30]

Verði þeim að góðu sem vilja fara, þeir geta þá gengið í ESB, bókstaflega!