Geimveðurfar

"Okk­ur til mik­ill­ar undr­un­ar höf­um við á nálg­un fars­ins að sólu greint um­fangs­mikla hverfistrauma, jafn­vel 10 til 20 sinn­um stærri en stöðluð reiknilíkön fyr­ir sól­ina gera ráð fyr­ir. Inn í dæmið vant­ar því eitt­hvert grund­vall­ar­atriði um sól­ina og hvernig sólvind­ur­inn sleppur út. Þetta hef­ur gríðarleg­ar skír­skot­an­ir. Við geim­veður­spár verður að taka til­lit til þess­ara strauma ef við ætl­um okk­ur að geta sagt um hvort mass­a­streymi frá kór­ón­unni geti teygt sig alla leið til jarðar­inn­ar eða lamið á geim­förum á leið til tungls­ins eða Mars," segir  Just­in Kasper, pró­fess­or í lofts­lags- og geim­vís­ind­um og verk­fræði við Michigan-há­skóla.

Sam­fé­lög nú­tím­ans eru háðari flóknari og marg­brot­nari tækni en áður og því getur "umfangs­mikið ónæði" frá sólu mögu­lega verið gríðarlega al­var­legt. "Væri okk­ur unnt að spá fyr­ir um geim­veðurfar gæt­um við slökkt á eða ein­angrað hluta raf­dreifi­kerf­is­ins til að hlífa því við tjóni. Sömu­leiðis mætti slökkva á gervi­hnatta­kerf­um sem gætu verið í hættu stödd," segir Stu­art Bale, eðlis­fræðipró­fess­or við Kali­forn­íu­há­skóla í Berkeley, og rifjar upp í þessu sam­bandi að "meiri­hátt­ar fyr­ir­bæri í geimn­um" hefði árið 1859 splundrað símalínum á jörðinni. Annað slíkt fyr­ir­bæri hafi gang­sett sprengidufl bandarískra her­skipa í N-Víet­nam 1972.

Þessar nýjustu upplýsingar um áhrif sólarinnar á veðurfar hljóta að vera umhugsunarefni fyrir alla þá sem um þessar mundir velta fyrir sér orsökum veðurfarsbreytinga.

Rauðglóandi leyndarmál afhjúpuð

Athugasemdir

[Ívar Pálsson, 16.12.2019 kl. 18:49]

Nú eru segulstormar frá sólu taldir dýpka lægðir og hafa önnur áhrif á veðurfar jarðar. Þú getur rétt ímyndað þér hvort það hafi meiri áhrif en að taka strætó í vinnuna!

Nýja geimfarið sýnir óútreiknanleika segulstorma með milljóna gráða hita. Augljóst þykir mér að slíkt hafi áhrif á veður hér í heimi.

[Guðmundur Ásgeirsson, 16.12.2019 kl. 22:47]

What Is Space Weather? | NASA Space Place

Homepage | NOAA / NWS Space Weather Prediction Center

SpaceWeather.com

SpaceWeatherLive.com

[Guðmundur Ásgeirsson, 25.12.2019 kl. 22:05]

RÚV - Íslenskir jöklar í vítahring

"Jöklar á Íslandi drógu í sig mun meiri sólarorku á þessu ári en þeir hafa gert á síðustu árum. Það veldur því að þeir bráðna hraðar en ella. Sand og öskufok skýrir þessa þróun."

Fréttastofa RÚV virðist sem betur fer ekki í algjörri afneitun um tilvist sólarorku og áhrif sólvirkni á jörðina. :)

Ætli hafi svo einhverntíma verið reiknað út hversu mikið af ís og snjó hefur bráðnað úr jöklum vegna eldstöðva, og borið saman við áætlaða heildarbráðnun? Virkar eldstöðvar undir jöklum hljóta að hafa bein áhrif á bráðnun viðkomandi jökla, svo sem Grímsvötn, Katla og Eyjafjallajökull. Auk þess getur öskufall frá gosum í þeim lagst á fleiri jökla sem flýtir jafnframt bráðnun þeirra og það sama má segja um eldgos utan jökla svo sem í Heklu.

Minnast má þess hvernig öskulagið frá Heklugosinu 1991 lagðist m.a. yfir Kerlingarfjöll þar sem um áratugaskeið var rekinn skíðaskóli. Askan flýtti bráðnun jökulfannarinnar í fjöllunum svo mikið að á innan við áratug varð skíðaiðkun illmöguleg og rekstraraðilar neyddust til að loka skíðasvæðinu. Eflaust hefur það flýtt enn frekar fyrir því þegar bráðnunin náði niður á eldra og enn þykkara öskulag frá Heklugosi 1980. Engar kenningar hafa komið fram um mannlegar orsakir fyrir þessu, enda hvarflar ekki að neinum að Hekla hafi gosið af mannavöldum. Aftur á móti er þetta skýrt dæmi um hve mikil áhrif eldgos geta haft á bráðnun jökla.