Olíuleit á Drekasvæðinu: staðreyndir og vangaveltur

Staðreyndir:

Meirihluti undirbúningsrannsókna á Drekasvæðinu fyrir utan NA-strönd Íslands, hafa hingað til verið gerðar á vegum norska fyrirækisins Sagex (áður Geysir Petroleum). Einn stærsti hluthafinn í því er Lindir Resources í eigu Jóns Helga Guðmundssonar kenndum við Norvik (Nóatún, Krónan, Byko, Elko ofl. ásamt Norvik Banka í Lettlandi með útibú í Moskvu og víðar). Meðal annara hluthafa eru allir íslensku bankarnir með Glitni í farabroddi og ýmis norsk félög ásamt bandarískum fjárfestingarbönkum.

Jón Helgi Guðmundsson (lengst til hægri)

Sérfræðingar frá Sagex o.fl. kynntu þessar rannsóknir sínar á ráðstefnu á vegum Orkustofnunar í september, en á grundvelli þeirra telja þeir líkur á að svæðið kunni að geyma um 10 milljarða tunna (bbl) af olíu! Það er álíka mikið og norski hluti Norðursjávar, og til samanburðar er talið að undir Mexíkó öllu ásamt landgrunni þess sé að finna samtals um 12 bbl. Langstærsta olíulind í heimi er hinsvegar Ghawar í Saudi Arabíu en hún er talin geyma yfir 70 bbl.

Útflutningsverðmæti 10 bbl af olíu frá Drekasvæðinu er gróflega áætlað um eða yfir 100 trilljónir króna að vísu dreift yfir langan tíma, en það er svona stór tala: 100.000.000.000.000 kr. sem myndi duga fyrir útgjöldum ríkissjóðs næstu 400 árin eða svo! Fyrir tæpu ári síðan ákvað ríkisstjórnin að hefja fyrstu umferð útboðs á rannsóknar- og vinnsluleyfum fyrir hluta svæðisins þann 15. janúar næstkomandi. (Nánari útboðsgögn má nálgast hér.)

 

 

Til umhugsunar:

Gæti verið að "áhyggjur" Breta og Hollendinga af hagsmunum sparifjáreigenda hjá IceSave séu í raun aðeins yfirvarp fyrir einhverja aðra hagsmuni sem þeir vilja "berjast" fyrir? Ef við rifjum bara upp hvaða tvö olíufélög eru stærst og frekust í Evrópu: British Petroleum og Royal Dutch Shell...

Áður en lesendur afskrifa þessa samsæriskenningu er þeim góðfúslega bent á að rifja upp stríðið í Georgíu fyrr á þessu ári sem var háð nánast beint ofan á niðurgrafinni olíuleiðslu í eigu BP. Tvennum sögum fer af því nákvæmlega hvað orsakaði þá atburðarás, málsaðilar benda hvor á annan og orðrómur er um hugsanleg erlend afskipti. Er það ekki orðið kunnuglegt ástand... hmmmm?

*Viðauki: Hatton-Rockall svæðið*

Að lokum er hér kort sem sýnir kröfur Breta, Íra, Íslendinga og Færeyinga til landgrunnsréttinda á Hatton-Rockall svæðinu fyrir sunnan landhelgina. Vitað er að þar er einhverja olíu að finna í vinnanlegu magni en samningaviðræður um skiptingu svæðisins hafa staðið yfir með hléum í nokkur ár. Nokkur leyfi hafa nú þegar verið gefin út til leitar og vinnslu en með misjöfnum árangri hingað til, þó stendur til að halda leitinni áfram a.m.k. af hálfu Írlands. Eins og sjá má á kortinu þá skarast kröfur þjóðanna talsvert nema hvað Bretar og Írar hafa þegar gengið frá samningum um skiptingu sín á milli (gul/græn brotalína).

 

Athugasemdir

[Ragnheiður Arna Magnúsdóttir (IP-tala skráð) 12.11.2008 kl. 22:16]

hmmmmmmm......... Veistu þetta er bara alls ekki svo galið hjá þér.......Ekki svo vitlaus samsæriskenning! Hvernig væri þá að við drullumst að finna olíuna sem fyrst, áður en Bretar og Hollendingar hertaka Ísland!!!!

[Jón Gunnar Bjarkan, 13.11.2008 kl. 17:19]

Íslendingar breytast aldrei og læra seint. Maður sér það á blogginu þessa dagana að menn eru greinilega komnir með þessa olíutunnur í hendina, maður yrði hreint ekki undrandi ef menn færu tala um að undir eins þurfi að fara sækja um aðild að OPEC.

Nú eiga það að vera einhverjir "annarlegir" hagsmunir sem ráða þessu Icesave máli, greinilega þá vegna þess að íslendingar sitja á alveg stútfullum olíulindum. Nú er heimurinn farinn að öfunda okkur aftur eins og þegar heimurinn öfudaði okkur þegar þeir gagnrýndu bankana okkar.

Veit ég nú ekki betur en Færeyingar og Grænlendingar hafa bæði haft miklar væntingar til olíufundar en því miður hefur orðið eitthvað minna úr því en fyrst var gert upp með.

[Guðmundur Ásgeirsson, 14.11.2008 kl. 14:14]

Jón Gunnar, ég hef vonandi aðgreint það nógu vel í greininni hvað eru staðreyndir og hvað eru mínar eigin vangaveltur, en þeim þarft þú ekkert að vera sammála frekar en þú vilt. Ég vil samt benda þér á að eitt af því sem hefur staðið í vegi fyrir Færeyingum í þessum málum eru einmitt engir aðrir en Bretar! Össur Skarphéðinsson er þegar farinn að slá um sig með því að kalla sig "olíumálaráðherra" sem er auðvitað bara sorglegt. Næstum því jafn sorglegt og hvernig hann hefur meðhöndlað þessar nýju upplýsingar um hversu mikið magn af olíu kunni að vera á svæðinu. Ef það er eitthvað sem ætti að halda kjafti yfir í svona árferði, þá er það ef maður situr hugsanlega á gullkistu, en gangi maður um og stæri sig af því hinsvegar, þá koma hrægammarnir sveimandi. Viljum við endilega vera að bjóða þessi leyfi út við núverandi aðstæður? Lágt gengi krónu og efnahagsþvinganir Evrópuríkjanna ásamt óvenjulegri lækkun olíuverðs virðist allt hjálpast að til að draga úr fýsileika þess að olía verði unnin þarna á næstunni.

Mér finnst Össur (sem er annars ágætur) hafa sýnt af sér fádæma barnaskap og einfeldningshátt með því að auglýsa það að hér í lögsögunni búum við hugsanlega yfir miklu meiri hagsmunum en við erum fær um að verja sjálf sökum fámennis og vankunnáttu á sviði varnarmála. Ef einhver efast um að leyniþjónustur olíufyrirtækja í kringum okkur og heimaríkja þeirra fylgist ekki vel með því sem er að gerast á þessu sviði, þá er það samskonar barnaskapur. Ef þetta væri í Bandaríkjunum, Bretlandi, eða einhverju öðru ríki með sína eigin leyniþjónustu, þá hefði verið "breitt yfir" þetta mál strax í byrjun september í stað þess að básúna það í fjölmiðlum. En eins og vanalega þá kunna Íslendingar ekki að þegja yfir því sem þeir eru ánægðir með, bara yfir því sem þeir skammast sín fyrir!

Ég er ekki að segja að hér vanti endilega leyniþjónustu, slíkar stofnanir eru óhjákvæmilega vafasamar og það myndi alls ekki falla vel að íslenskri samfélagsgerð, sérstaklega ekki í núverandi tíðaranda. Vandamálið er samt að það vantar algerlega alla strategíska heildarhugsun, og t.d. er skammarleg sú staðreynd að hér skuli ekki vera til neinar viðbragðsáætlanir við svona atburðarás, hvorki þá sem hér er fjallað um né heldur sjálft bankahrunið og afleiðingar þess svo dæmi sé tekið. Við eigum mjög vandaðar viðbragðsáætlanir gegn hópslysum og hverskonar náttúruvá, en skortir algerlega þessa taktísku hlið sem snýr t.d. að utanríkis- og efnahagsmálum og öðru sem flokka mætti undir "öryggishagsmuni á friðartímum". Ástæðan fyrir því að við stöndum svona höllum fæti á einmitt þeim vettvangi núna er að við höfum ekki unnið heimavinnuna okkar.

Við erum hugsanlega ennþá soldið föst í þeim vana frá tíma varnarliðsins að láta NATO og UKUSA klíkuna "bara sjá um þetta fyrir okkur", þ.e. upplýsingaröflun (njósnir), æfingar og skipulagningu ("wargames"). Auðvitað gerðu þeir það samt ekki af góðmennsku við okkur einni saman heldur fyrst og fremst á grundvelli sinna eigin hagsmuna og gera reyndar enn! Við gátum nokkurn veginn komist upp með þessa afstöðu eða réttara sagt afskiptaleysi á meðan öryggishagsmunir þeirra fóru að mörgu leyti saman með okkar, en ef fólk skyldi ekki hafa áttað sig á því þá eru liðin ansi mörg ár frá því að sú heimsmynd leið undir lok.

Í skák hvort sem hún fer fram á taflborði eða í hnattpólitísku samhengi, eru peðin gjarnan kölluð "expendable" sem þýðir að þau mega missa sín, og er þeim því hiklaust fórnað ef það verður til þess að laga heildarstöðuna á leikborðinu.Síðan varnarliðið yfirgaf okkur (og lengur) virðist vera sem við höfum einfaldlega ekkert fengið að vera með í þessum alþjóðlega "leik" nema sem þau peð sem við raunverulega erum. Kalda stríðinu er lokið og þó svo að á tímabili í sumar hafi litið út fyrir að það yrði endurlífgað, þá hefur það a.m.k. ekki byrjað aftur að segja til sín hér.

[Jón Gunnar Bjarkan, 14.11.2008 kl. 14:34]

Já já, það er allt saman gott og blessað. Reyndar með "bloggi þessa dagana" meinti ég nú kannski heldur ekki endinlega þessa færslu þína. En það er ekki að neita að íslendingar eru sumir farnir að plana nýja fylleríið. Einn maður sendi mér komment í gær að Íslendingar ættu frekar en að ganga í ESB að fara í ríkjasamstarf núna með Grænlandi og Færeyjum því það væri alveg gríðarleg náttúruauðæfi þar að finna og átti hann þar augljóslega við olíuna sem mér þótti á honum að væri hreinlega kominn í bankann.

En með hvaða hætti hafa Bretar staðið að vegi fyrir Færeyingum í "þessum málum"?

Ég hef sjálfur verið mjög svo fylgjandi því að íslendingar efli sínar varnir á eigin spýtur. T.d hef ég talað um að íslendingar ættu að fókusera einungis á eitthvað afmarkað svið, eins og t.d sérsveit og þá meina ég almennilega sérsveit, ekki eins og víkingasveitina, heldur meira eins og Frönsku útlendingahersveitina. Það er hægt að komast vel upp með að koma upp flottri slíkri sveit þar sem kostnaður við hana er jafnan lítill miðað við hefðbundinn her og þar til gerðum tækjum eins og kafbátum, herþotum og svo framvegis. Hinsvegar tel ég ekki að Björn Bjarnason sé réttur maður til starfsins enda þótt hann sé talinn mikill sérfræðingur um varnarmál á Íslandi, einfaldlega vegna þess að hann myndi tryggja það að Ameríkanar væru algjörlega innanbúðarmenn í þessu starfi og hún yrði í raun undirdeild Bandaríkjahers. 

En að það sé einhverskonar "annarlegar" hagsmunir í gangi hérna stangast einfaldlega á við allt það sem er að gerast. Icesave var bara hreinlega lokað á netinu á meðan mörg hundruð þúsundir Evrópumanna áttu helling af peningum þarna inni, sumir aleiguna sína. Á það þa allt í einu að þykja eitthvað undarlegt að Bretar eða Hollendingar verji hagsmuni sinna þegna. Að BP og Shell komi hér að málum þykir mér einstaklega langsótt og einfaldlega í takt við það hvernig við höfum með ótrúlegum hætti reynt að gera okkur að fórnarlömbum í þessari atburðarrás allri. 

[Jón Aðalsteinn Jónsson, 16.11.2008 kl. 20:23]

Sammála þér það er tvennt ólíkt að setja hryðjuverkalög til að fella bankakerfi eða fara framm á að við borgum enda sögðumst við alltaf ætla að borga það sem okkur bæri það er lágmarksupphæðina sem varð síðan lok málsins.

[Guðmundur Ásgeirsson, 20.11.2008 kl. 11:35]

Jón Gunnar, ég vísa til þess að Bretar og Danir (fyrir hönd Færeyinga) hafa ásamt Írum og okkur Íslendingum löngum deilt um réttindi á landgrunninu umhverfis Rockall. Bretar hafa lengi ásælst svæðið vegna olíuhagsmuna og hafa gengið fram af krafti við kortlagningu þess í því skyni, en í seinni tíð höfum við ásamt Færeyingum vaknað aðeins til lífsins í þessum efnum. Formlegar viðræður um skiptingu landgrunnsréttindanna hafa staðið yfir undanfarin tvö ár eða svo en ekki er komin endanleg niðurstaða svo ég viti. Deilan snýst fyrst og fremst um hafsvæðið en ekki um klettinn sjálfan sem er innan breskrar landhelgi. Rockall var formlega innlimaður í breska samveldið árið 1955 en frá 1972 hefur kletturinn stjórnskipulega talist hluti af Inverness-héraði. Bent hefur verið á fiskveiðiréttindi svæðisins sem óbeint hagsmunamál í tengslum við sjálfstæðisbaráttu Skotlands sem nýtur um 40% stuðnings í skoska þinginu. Rétt er þó að halda því til haga að öll ríkin, þ.e. Ísland, Færeyjar, Írland og Bretland gera tilkall til landgrunnsréttinda þarna á nánast sama hafblettinum en einungis Bretar og Írar hafa samið um skiptingu krafna sín á milli.

[Guðmundur Ásgeirsson, 20.11.2008 kl. 11:57]

Björn V., það er ágætt ef það er einhver að lesa þetta tuð í mér, takk fyrir hvatninguna. Þar sem bloggið er aðeins áhugamál en ekki launuð vinna, þá má alveg búast við því að afköstin séu stundum óregluleg. Rétt fyrir bankahrunið var ég reyndar búinn að taka ákvörðun um að hætta að blogga, a.m.k. í bili sökum gúrkutíðar og skorts á viðfangsefnum. Eins kaldhæðnislegt og það er þá varð mér að sjálfsögðu ekki kápan úr því klæðinu, en undanfarið hefur mér eins og flestum bloggurum legið mikið á hjarta varðandi bankahrunið og stjórnmálin. Það er samt bara hollt að taka sér smá frí stöku sinnum til að hreinsa sálina, sérstaklega í hrakfaratíð eins og núna þar sem maður opnar varla fjölmiðil án þess að blóðþrýstingurinn hækki um a.m.k. 10 stig! Ég er samt alls ekkert hættur, en hef þó hugsað mér að færa áherslunar dálítið yfir á að skrifa færri og ítarlegri greinar eins og þessi hérna er ágætt dæmi um og nota meira af myndefni til að auka læsileikann. Þetta er þó alls ekkert fastmótað enda er hluti af því sem gerir bloggið skemmtilegt hversu lifandi það er.

[Gullvagninn (IP-tala skráð) 26.11.2008 kl. 16:45]

kvitt