Methagnaður olíufélaga

Mitt í kreppunni eru það auðvitað olíurisarnir sem skila methagnaði. Fyrr í vikunni skýrði BP frá því að hagnaður hefði meira en tvöfaldast í 10 milljarða $, í dag tilkynnti Shell um 71% aukningu hagnaðar upp í 10,9 milljarða $,  og nú slær Exxon Mobil met í hagnaði eins fyrirtækis eða 14,83 milljarða $ á einum ársfjórðungi! Er þetta ekki að verða komið gott?

Reyndar hefur Lindsey Williams nokkur haldið því fram að þetta ásamt hríðlækkun olíufatsins á heimsmarkaði sé hluti af úthugsuði plotti sem hefur það markmið að þegar dollarinn fellur endanlega eigi að taka Arabaríkin með í fallinu. Áhugavert en ég hvet áhugasama að skoða Lindsey betur hann er með margar athyglisverðar pælingar, spáði því t.d. fyrir ári síðan sem þótti þá fráleitt, að um svipað leyti og kosningarnar yrðu haldnar vestanhafs yrði olían komin í 50$. Hún er nýbúin að slaga niður í ca. 60$ og stendur núna í 65.59$, en trendið undanfarinn mánuð liggur samt ennþá niður á við í stórum dráttum:

 

Mesti hagnaður sögunnar

Athugasemdir

[Sævar Einarsson, 30.10.2008 kl. 15:46]

Þetta á bara við olíusölufélög held ég, það er OPEC klíkan sem ég vill meina að séu glæpasamtök og ætti að leysa upp og ákæra fyrir alheimi fyrir morð á fólki í milljónatali ! OPEC leggja á ráðinn með verðsamráð um olíu sem kreistir upp verð á öllum lífsnauðsynjum og verður þess valdandi að þriðjaheimsríki hafa ekki efni á mat og fólk sveltur í hel.

[Guðmundur Ásgeirsson, 30.10.2008 kl. 17:41]

Neyðast þeir ekki bara til taka við greiðslu á því verði sem er ákveðið af UKUSA mafíunni? OPEC ríkin geta jú sammælst um að draga úr eða auka eigin framleiðslu, en þeir ákveða ekki verðið. Það gera "markaðirnir", og þeir stærstu eru í London og New York eins og áður sagði.

[Sævar Einarsson, 30.10.2008 kl. 18:57]

Til að hækka verð á tunnu er dregið úr framleiðslu, pjúra samráð og glæpsamlegt, svona svipað og ef það væru til samtök á íslandi sem hétu SOAI eða Samtök Olíufélaga á Íslandi. Þeir neyðast ekki til þess að hlusta á UKUSA mafíuna, þeir fara bara eftir framboði og eftirspurn. Markaðurinn ræður ekki verðinu fyrir en olían er kominn til þeirra, svona svipað og þegar togari selur fisk erlendis á markaði, það er lámarksverð á fisknum og svo er bara að bjóða best.

[Guðmundur Ásgeirsson, 31.10.2008 kl. 10:41]

Þeir sem stjórna verðmyndun á heimsmarkaði eru þeir sömu og stjórna upplýsingaflæðinu. Ekki síst í svona árferði þar sem allir eru á nálum, og ein lítil skýrsla með svartsýnni neysluspá getur haft þau áhrif að markaðsverðið hrapar á örfáum klukkstundum. OPEC hinsvegar á engra kosta völ, þeir geta jú sett sinni eigin framleiðslu skorður til að reyna að hafa áhrif á verðið, en slíkar ákvarðanir taka a.m.k. nokkra daga eða lengur að skila sér í breyttu framboði á mörkuðum. Samdráttur í framleiðslu er ekki heldur sásaukalaus fyrir OPEC ríkin því þá eykst atvinnuleysi hjá þeim, skattekjur dragast saman ofl. sem samdrætti fylgir. Í allri framleiðslu er lykillinn að hagkvæmni að draga úr sveiflum til að ná fram hámarksnýtingu framleiðslutækja, og OPEC hefur því nokkurn hag af því að halda framleiðslu jafnri og taka frekar á sig tímabundnar sveiflur í verði. Fjármálamarkaðarnir á Wall Street og í London eru hinsvegar mun kvikari og þar eru sveiflur í verði alvanalegar jafnvel undir eðlilegum kringumstæðum og aðlögunarhæfnin meiri. Þess vegna mótast verðið að stóru leyti af stöðu markaða dag frá degi. Þar fyrir utan eru allskyns pappírsviðskipti sem spila inn í olíuverðið og hafa ekki endilega bein tengsl við það magn af olíu sem er í umferð eða framleiðslukostnað hennar sem er yfileitt frekar stöðugur.

Ef OPEC ríkin ætla að selja iðnríkjunum olíu þá verða þau að gera það á því verði sem býðst á markaði, annars er einfaldlega enginn markaður því UKUSA stjórna því með pólitík og hervaldi hver fær að vera með í þessum leik og hver ekki. Þeir sem halda t.d. ennþá að innrásin í Írak hafi snúist um gereyðingarvopn ættu að athuga að hún var gerð skömmu áður en Saddam ætlaði að skipta um viðskiptagjaldmiðil og byrja að taka við Evrum sem greiðslu fyrir olíu. Hefði hann gert það hefðu sjálfsagt fleiri fylgt í kjölfarið, og alþjóðlega dollarahagkerfið með öllum sínum pappírsverðmætum hefði beðið mikil skakkaföll. Þetta vissu auðvitað "greiningardeildirnar" (semsagt CIA og svoleiðis) því Bandaríkin eru í raun gjaldþrota og hafa verið allengi. Fyrir vikið hefur utanríkisstefna og hernaðarbrölt þeirra það sem af er þessari öld að mestu leyti snúist um að að fresta því óhjákvæmilega hruni sem við nú stöndum frammi fyrir. Svipað og hjá Seðlabanka Íslands er þetta samt auðvitað "hernaðarleyndarmál" sem má ekki spyrjast út, þrátt fyrir að allir sem vilja sjá það átti sig á því að "Keisarinn er ekki í neinum fötum".

Eitt helsta stefnumál Bush/Cheney stjórnarinnar var frá upphafi að "varðveita yfirburði Bandaríkjanna sem efnahagsleg stórveldis", og það hafa þeir gert með útþenslustefnu knúinni af hernaðarmaskínu sem sjálft þriðja ríkið hefði ekki einu sinni getað látið sig dreyma um. Nú er hinsvegar svo komið að þeir geta ekki þanið það út lengur jafnvel þó þeir hafi meira að segja tvíveðsett húsnæði landsmanna til að reyna að halda sukkinu gangandi. Sumar kenningar gera ráð fyrir að þeir muni reyna að taka Arabaríkin með sér í fallinu og það sé ástæðan fyrir hríðlækkandi olíuverði núna, semsagt að verið sé að keyra markaðina niður til þess að þvinga vissa aðila innan OPEC í gjaldþrot. Það er jú mun hagkvæmari leið til landvinninga að "kaupa hræið" á útsölu en að taka það yfir með hernaði og þeirri eyðileggingu sem honum fylgir, nema viðspyrnan sé einfaldlega ekki fyrir hendi af neinu viti eins og í Írak og Afghanistan sem voru langt á eftir í hernaðarlegri þróun og tækni.

Hvað er satt og hvað er logið í þessu öllu saman er svo ekki fyrir mig að dæma, þetta eru auðvitað bara pælingar af minni hálfu. Maður er hinsvegar búinn að læra það fyrir löngu síðan að "kerfið" í alþjóðlegum fjármálaviðskiptum er eins og ljón, sem gleypir þá sem ganga inn í ginið á á því þannig að þeir verða hluti af "kerfinu". Eins og margir hafa brennt sig á núna í seinni tíð þá getur hinsvegar verið varasamt að hlusta eingöngu á þá sem eru hluti af þessu "kerfi", því þeir eru auðvitað fyrst og fremst að reyna að halda sukkinu gangandi eins lengi og það endist. Það borgar sig nefninlega líka og jafnvel enn frekar að taka mark á þeim sem standa fyrir utan "kerfið" og eiga engra hagsmuna að gæta í því. Þess vegna á ég t.d. engin hlutabréf og tapaði ekki einustu krónu á því að íslenska bankakerfið skyldi hrynja á dögunum.

Þrátt fyrir það, eins einkennilegt og það virðist vera, þá lítur út fyrir að ég og börnin mín og afkomendur þeirra munum þurfa að borga fyrir sukkið í ykkur hinum vitleysingunum. Það vorum sko ekki við sem skuldsettum íslensk fyrirtæki og veltum kostnaðinum út í verðlagið þannig að úr varð síhækkandi spírall af samspili verðtryggingar, hækkandi afborgana, og hækkandi verðbólgu. Það vorum ekki heldur við sem ákváðum að tvíveðsetja húsnæðið okkar, ég heimilaði það aðeins einu sinni þegar ég tók húsnæðislánið!

P.S. í dag hefur olíuverð aftur fallið frá því í gær þegar ég skrifaði greinina. Ég stend því við það sem ég skrifaði þá, að langtímatrendið vísar ennþá dálítið niður á við en hækkunin í gær var einungis merki um að lækkunarferlið væri byrjað að hægja á sér og bráðum verði botninum náð, hvort sem hann er svo í 40$, 50$ eða 60$. Hversu lengi verð mun haldast lágt er hinsvegar ómögulegt að giska á, nema e.t.v. að það verði kannski ekki mjög lengi. Í næsta mánuði, ekki síst að loknum kosningum í Bandaríkjunum, er allt eins víst að aðstæður verði gjörbreyttar frá því sem nú er og ekkert að marka fyrri spár. Ólgan sem er núna í þjóðfélaginu hérna heima er t.d. ekkert miðað við ástandið vestanhafs þar sem þurfti t.d. að girða af flokksráðstefnu Repúblikana með víggirðingum og vopnuð lögregla var kölluð út til að halda aftur af mótmælendum sem gerðu aðsúg að fundarstaðnum.